Organik Tarım - 2

İhracat garantili üretim
Ekolojik tarımda ihracat pazarı dünden hazır. Yabancılar Türkiye'den en çok çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı, kuru elma ve fındık istiyor. Organizasyon kuruluşları, çiftçiyle fiyat ve satış garantili sözleşme yapıyor. Üreticiye her türlü yasal güvence sağlanıyor

Organik tarım yapacaksanız, önce tarımın bilimsel bir iş olduğuna inanacaksınız. Bunun için İzmir İl Tarım Müdürlüğü'ne başvurmanız gerekiyor. Başvuru sırasında size, İl Müdürlüğü'nün yayımladığı, fiyatı 10 milyon lira olan bir kitap verilecek ve bunu dikkatlice okumanız istenecek. Toprağınız için yaptıracağınız tahlilden sonra hangi ürünü üreteceğinize karar vermeniz gerekecek. İzmir İl Tarım Müdürü Muzaffer Ağar'la konuya ilişkin görüşmemizi aktarıyoruz...

Üretim ve dışsatımda rolü giderek artan organik tarıma başlamak isteyenlere önerileriniz?- Organik tarım ürünleri ihracatının ilk 5 sırasında çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı, kuru elma ve fındığın yer aldığını bilmeliler. Yüzde 68,5'lik oranla en büyük payın kuru ve kurutulmuş ürünlerde olduğu görülmektedir. İhracat organizasyonunun gerekliliğinden dolayı, üretimler organizasyon kuruluşları tarafından sözleşmeli olarak çiftçilere yaptırılmaktadır. Sözleşmeli tarım, üreticilere fiyat ve satış garantisi getirerek avantaj sağlamaktadır. Yapılan sözleşmede taraflar üretim ile ilgili koşulları, fiyat ve varsa prim miktarını açıklayarak mahkemeye başvurma hakkı saklı olmak koşulu ile kanuni güvence altına alınmaktadır.

Pazarlama faktörleri hakkında da bilgi verir misiniz?- Üretim projesi yurtdışından yabancı bir kuruluş tarafından kurulur, elde edilen ürünler anlaşmalı yerel firma tarafından fason olarak işlenir ve ürünler proje sahibi firmaya ya işleyici kuruluş ya da ihracat firması tarafından ihraç edilir. Ya da üretim projesi, yurtdışından yabancı bir kuruluş tarafından kurulur, elde edilen ürünler yabancı firmanın Türkiye'de tek başına veya ortak olarak kurduğu tesislerde işlenir ya da işleyici kuruluş veya ihracatçı firma tarafından proje sahibi firmaya ihraç edilir. Az sayıdaki uygulamalarda da üreticiler, kontrol ve sertifikasyon firması ile doğrudan temas ederek ürünlerini sertifikalandırır ve serbest pazarda satışa sunarlar.

Ekolojik ürün sertifikası nasıl alınıyor?- Her üreticinin, kendi adına ekolojik ürün sertifikası alabilmek için kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarına başvurabilmesine karşın; ülkemizde başvuruları, projede yer alan tüm üreticiler adına projeyi kuran ihracatçı veya organizasyon kuruluşları yapmaktadırlar. Kontrol kuruluşu, bildirilen tüm üreticileri gezerek her üretici için detaylı anket formları ve haritalardan oluşan bir dosya hazırlamaktadır. Sertifikasyon kuruluşu hazırladığı dosyaları Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na bildirmekte ve her üreticiyi ürün sezonunda en az iki kez haberli veya habersiz ziyaret etmektedir. Gerekli görüldüğü dönemlerde toprak, yaprak ve ürün örnekleri alınarak analiz yapılmaktadır.

Organik tarım için eğitim şart değil mi?- Evet. Türkiye'de ekolojik tarım ürünlerinin yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak, ihracatçı taleplerini karşılamak, ürün çeşit ve miktarını artırmak ve bunları yönetmelik esaslarına göre yapabilmek için uygulamaya konulan ekolojik tarımın yaygınlaştırılması ve kontrolü projesi 1997 yılında başlatılmıştır. Bu projeye göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği ile ortak kurslar düzenlenmiştir. Bu amaçla 80 ilin Çiftçi Eğitim ve Yayım Şube müdürlerinin katılımı ile ekolojik tarım semineri yapılmıştır.

İzin yetkisi, AB onaylı 7 yabancı firmadaOrganik tarım için onların onayı şart.

Türkiye' de Faaliyet Gösteren Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları
BCS-ÖKO GARANTİE GmbH Narlı Mah. Liman Sok. No:5 Narlıdere/İZMİR
ECOCERT Cumhuriyet Caddesi No:2/ 3 Bornova/İZMİR
ETKO 160 Sokak No:13/7 Bornova/İZMİR
IMO (Instutit Für Marktokologie) 225 Sokak No:29/3 P.K 37 Bornova/İZMİR
INAC Zeytinalanı 141 Sokak No:3 Urla/İZMİ
RSKAL Girne Bulvarı No:28 D:1 Karşıyaka/İZMİR
EKOTAR Adnan Menderes Bulvarı No:36/1 MERSİN

Organik tarımda, tamamen sivil örgütlenmeler olan denetleme ve sertifika kuruluşları büyük önem taşıyor. Organik tarım dünyasındaki kuruluşların 6'sı İzmir'de, biri ise Mersin'de görev yapıyor. Bunlardan önde gelen bir Alman şirketinin Türkiye Temsilciliği'ni sürdüren Institut Für Marktokologie'nin yöneticisi Nurhayat Bayturan'la görüştük...

Sizsiz organik tarım olmaz deniliyor.- Ekolojik tarım sisteminin temel esaslarından olan kontrol ve sertifikasyonda amaç, ürünlerin ekolojik normlara uygun olarak üretildiğini, işlendiğini, paketlediğini garantilenmektir.

Firmalarınızın bu işleyiş içindeki yeri?- Türkiye'de faaliyet gösteren kontrol firmaları bağımsız kuruluşlardır. Türkiye yönetmeliğinde de belirtildiği gibi ticaret yapamazlar ve danışmanlık hizmeti veremezler. Objektiflikleri onaylanmış firmalardır. Şu anda ülkemizde faaliyet gösteren kontrol organları uluslararası kontrol etme yetkisine sahip Avrupa Birliği'nin ilgili kurumu tarafından da onaylanmış yabancı firmalardır.

Danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi verir misiniz?- Kontrolün verimliliğini artıran ve Türkiye gibi üreticilerin ekolojik tarımı hiç bilmedikleri bir ülkede önemi daha da artan, zorunlu bir hizmettir. Nelerin yapılmaması gerektiğini üreticiye belirtmektir.

Kontrol, denetim aşaması hakkında da üreticiyi bilgilendirir misiniz?- Ekolojik üretim yapmak isteyen kişi ve kuruluşlar kontrol firmalarına başvururlar. Başvurular genellikle ihracat firmaları tarafından yapılmaktadır. Bunun başlıca nedeni, Türkiye'de ekolojik üretimin, ithalatçıların eko-ürün talebiyle başlamış olması ve daha sonra da ağırlıklı olarak ihracata yönelik devam etmesidir. İhracat firmaları ekolojik üretimini yapacakları ürünü, bölgeyi ve bölgedeki üreticileri belirler. Kontrol organına tarımsal işletmelerin listesini veya üretici listesini sunar. Bu liste, kontrol organına bir öneri niteliğindedir. Kontrol organı üreticiden veya işletmeden başlayarak son paketlemeye kadar ürünün izlediği tüm yolları kontrol eder. Ekolojik tarım normlarına uygunsuzluk tespit ettiği durumlarda kontrol firmaları yaptırım kataloglarını uygularlar.

Akşam